صفحه نخست / دسته بندی: پاکیزگی محتوا
استفادهء زبان انگلیسی از you، برای توصیف عملی یا زدن مثالی روشی است برای اشاره به شخصی فرضی یا عام، نه لزوماً مخاطب؛ گوینده هم بهنحوی خودش را از آن موضوع بیرون میکشد.
قاعدهای مهم در واژهشناسی این است که بههنگام جستجوی برابرنهادهای در زبان مقصد برای مفهومی که از ترکیب چند کلمه ساخته شده نباید به ترکیب برابرنهادهء هر بخش و ترکیب آنها اعتماد کرد. نمونه:
به این جمله توجه کنید Here in the park, though, they are simply bison, following each other, grunting, snorting, and chewing their way through life.
بعضی ویراستاران- لابد جایی آموختهاند- که معادل فارسی while «درحالیکه» است. در متنی دیدم ویراستار بدون استثا در تمام کتاب از این برابرنهاده استفاده کرده و محتوا را بسیار نازیبا،کرده است.
در متنی- ترجمه و ویراسته- مرتبط با غذاهای ناممکن ( به اقتباس از نام شرکت ایمپاسیبل فود) دیدم عبارت rear steak با «استیک نادر» معادل گرفته شده.
فارسی معیار زبان رسمی و فرهنگی مشترک همهٔ تحصیلکردگان ایران است. زبان پاکیزه و شفافی است که در مدارس و دانشگاهها تدریساش میکنند و در رسانههای خبری بهکارش میگیرند.
کم نیست موردهایی در نثر جاری که حشو است یا زیادهگویی یا نابهنجار و گاهی هم گرتهبرداری از زبانی بیگانه. خوب است دقت کنیم از گونهء موجود زبان معیار استفاده کنیم. چند نمونه:
اشتراک لفظی را میشناسیم. در فارسی بهآن خو گرفتهایم و هیج گاه شیر خوردنی را با شیری که ما را میخورد اشتباه نمیگیریم.
نقل است که ویراستار کهنهکاری در وصف نوشتههای همکاری دیگر گفته بود: فلانی مقاله هم مینویسد - البته بی آنکه خزعبلاتی از قبیل رویکرد و رهیافت و راهکار و راهبرد و چالش را به کار بگ
کلمهٔ «را» در دستور زبان سنتی نقشهایی دارد که مهمترینشان شاید نقش معرفهساز باشد. فرض کنید همکارتان میپرسد: آخر هفته چکار کردی؟ و شما میگویید: مقاله ویرایش کردم. یا مقاله را ویرایش کردم.
کلمه به کلمه ترجمه نکنیم. بهخودمان جرأت بدهیم متن اصلی را درک کنیم و در قالب نحو فارسی بریزیم.
جملهٔ بالا، که در زندگینامهای آمده، نمونهٔ رایجی است از ناهنجاریهایی که از راه ترجمهٔ قالبی وارد زبان فارسی شدهاست.
متنهای رایج خبری یا تحلیلی که این روزها بسیار نیازمندشایم تفاوتی اساسی با متون ادبی سنتی متاخر ما دارد.
اگر کسی «زمینخوردن» را در انگلیسی به «خوردنِ زمین» ترجمه کند نمیخندید؟
مترجمان و ویراستاران تازهکار معمولاً در جستوجوی واژههای خاصی نیستند و در مواجهه با واژگان فقط دنبال سرراستترین و آشناترین واژهها میگردند.
کلمهء کمبود و کاربردش را در فارسی خوب میشناسیم: به معنی «کمتر از نیاز داشتن».
در بعضی زبانها - از جمله در انگلیسی - اعمالی که خاص انسان است به اشیاء هم نسبت داده میشود.
در پاکیزهنویسی باید هم به جنبههای لفظی و هم به جنبههای معنایی توجه کرد.
«روان» نوشتهای است که بشود آن را بیوقفه یا بدون دشواری و ابهام خواند.
کاراترین و مهمترین وسیلهء ارتباط یا تفهیم و تفاهم میان مردم زبان است
در متون انگلیسیِ مربوط به آدابِ نوشتن گفتهاند که نوشتهء موفق آنی است که همزمان Concise، Coherent، و Complete باشد. اینها را «سه C» نامیدهاند تا یادشان بماند.
پاکیزگی محتوا شامل زبان و مفاهیم و جزئیات دیگر هم میشود. از آنجا که موضوع کتاب در عهدهٔ مؤلف است ما در ترجمه فقط زبان را در نظر میگیریم.
زبانها در ابتدا به شکل ملفوظ یا گفتاری پدید آمدهاند و بعداً صورت مکتوب یا نوشتاری هم پیدا کردهاند
زبان، که نقش اصلیاش ایجاد ارتباط و پیامرسانی است، گونهها و مراتبی دارد.
محتوا مفهومی است فراتر از کتاب که البته شامل کتاب هم میشود. پاکیزهسازی تلاشی است برای اثربخشی کتاب
هنر نوشتن، مهارتی است که بر شدت اثرگذاری بر مخاطب تعریف میشود و به همین منظور مؤسسه فرهنگان تلاشی برای افزایش اثرگذاری محتوا و روزآمدکردن نثر فارسی در همهء عرصههای مرتبط آغاز کرده است.